มูกเลือดออกทางช่องคลอด คืออะไร มีมูกออกทางช่องคลอดปกติไหม

สรุป

• มูกเลือดออกทางช่องคลอดในคนท้องช่วงสัปดาห์ท้าย ๆ อาจเป็นสัญญาณว่าคุณแม่กำลังใกล้คลอด
• มูกเลือดออกทางช่องคลอดมีความหนา เหนียว และมีลักษณะคล้ายเยลลี่ เวลามีมูกเลือดออกทางช่องคลอด ควรปล่อยให้ไหลตามธรรมชาติ หลีกเลี่ยงการใช้นิ้วเขี่ยหรือดึงมูกเลือดออกทางช่องคลอดด้วยตนเอง จะทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้
• มูกเลือดออกทางช่องคลอดไม่ใช่ตกขาว แม้ว่าหน้าที่จะคล้ายกันตอนอยู่ในร่างกาย นั่นคือป้องกันเชื้อโรคเข้าสู่ช่องคลอด แต่ตกขาวที่มีลักษณะมูกใสก่อนคลอดสามารถเกิดขึ้นได้ตลอด ขณะที่มูกเลือดออกทางช่องคลอดมักเกิดขึ้นในช่วงเวลาใกล้คลอด กรณีถ้ามีตกขาวจะต้องคอยสังเกตสี ถ้าสีเข้ม หนา คุณแม่ควรปรึกษาคุณหมอ เพราะอาจเป็นสัญญาณบ่งบอกความผิดปกติที่อาจเป็นอันตรายได้
• มีมูกเลือดออกทางช่องคลอดอาจเป็นสัญญาณของการคลอดก่อนกำหนด ปกติอายุครรภ์ที่จะมีมูกเลือดออกทางช่องคลอดคือ 37 สัปดาห์ ถ้ามาก่อนหน้านั้นและมีอาการอื่น ๆ เช่น ท้องแข็ง เจ็บอุ้งเชิงกราน ปวดท้องส่วนล่าง ปวดขา รวมถึงน้ำคร่ำแตก ควรรีบพบคุณหมอทันที

เลือกอ่านตามหัวข้อ

• มูกเลือดออกทางช่องคลอดในคนท้อง อันตรายหรือไม่
• ความแตกต่างของ “ลักษณะมูกใสก่อนคลอด” และ “ลักษณะมูกเลือดออกทางช่องคลอด”
• อาการร่วม เมื่อมีมูกเลือดออกทางช่องคลอด
• มีมูกเลือดออกทางช่องคลอดกี่วัน ถึงจะคลอด
• มูกเลือดออกทางช่องคลอด สัญญาณของปัญหาสุขภาพ?
• มูกเลือดออกทางช่องคลอดแบบไหน คือสัญญาณเตือนคลอดก่อนกำหนด

มูกเลือดออกทางช่องคลอดในคนท้อง อันตรายหรือไม่

• คุณแม่จะพบว่ามีมูกเลือดออกทางช่องคลอดในช่วงท้ายของการตั้งท้อง มูกเลือดออกทางช่องคลอดมีลักษณะเป็นวุ้นหนาและมีเลือดเจือปน ในระหว่างที่คุณแม่ตั้งท้องต่อมที่ผลิตเมือกที่แต่เดิมผลิตเมือกขึ้นมาช่วงตกไข่ เพื่อช่วยในการเดินทางของสเปิร์มไปยังไข่ที่รออยู่ ได้ผลิตเมือกหนาขึ้นสะสมบริเวณปากมดลูกเพื่อป้องกันเชื้อโรค เมื่อใกล้คลอด ปากมดลูกเริ่มนิ่มและขยายจึงทำให้หลอดเลือดบางส่วนแตกพร้อมกับมูกเลือดออกทางช่องคลอดที่ไหลออกมา
• เป็นกระบวนการในร่างกายตามธรรมชาติ แต่เพื่อความปลอดภัยทางสุขภาพ คุณแม่อย่าใช้นิ้วไปแตะต้องหรือพยายามดึงมูกเลือดออกทางช่องคลอดเพื่อฝืนนำออกมา เพราะนั่นอาจจะทำให้เกิดความเสี่ยงที่จะติดเชื้อได้ ปล่อยให้ร่างกายขับออกมาตามธรรมชาติ

การมีเลือดออกทางช่องคลอดของคนท้อง เกิดขึ้นได้ในช่วงต้นของการตั้งครรภ์ และช่วงท้ายของการตั้งครรภ์ การมีเลือดออกทางช่องคลอดของคนท้องนั้นมีหลากหลายสาเหตุ อาจร้ายแรง หรือไม่ร้ายแรงแล้วแต่ในบางกรณี การมีเลือดออกในช่วงท้ายของการตั้งครรภ์ อาจส่งผลอันตรายต่อสุขภาพของทารกในครรภ์และคุณแม่ได้ เพื่อความปลอดภัยในการตั้งครรภ์ และต่อทารกน้อยในครรภ์และตัวของคุณแม่ เมื่อมีเลือดออกทางช่องคลอด ควรรีบปรึกษาสูตินรีแพทย์ทันที

ความแตกต่างของ “ลักษณะมูกใสก่อนคลอด” และ “ลักษณะมูกเลือดออกทางช่องคลอด”

ลักษณะมูกใสก่อนคลอด (ตกขาว)

ลักษณะมูกใสก่อนคลอดคือสีใส สีขาวขุ่นหรือสีเหลืองอ่อน เป็นเมือกบาง ๆ ลักษณะมูกใสก่อนคลอดจะมีกลิ่นหรือไม่มีกลิ่นก็ได้ ทำหน้าที่คอยป้องกันการติดเชื้อในช่องคลอด ถ้าหากมูกใสก่อนคลอดเยอะ สีแปลก และเกาะตัวหนา มักเป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงการติดเชื้อในระหว่างการตั้งครรภ์ เมื่อคุณแม่ตั้งครรภ์ใกล้จะคลอด ปากมดลูกของคุณแม่จะเริ่มเปิด มูกจะหลุดไหลออกมาทางช่องคลอดในช่วงประมาณ 1-2 สัปดาห์ก่อนคลอด มูกจะมีลักษณะสีขาวเหนียวข้น

มูกเลือดออกทางช่องคลอด

การที่คุณแม่ตั้งครรภ์มีมูกเลือดออกทางช่องคลอด อาจเป็นเพราะปากมดลูกเริ่มเปิด หรือมีการฉีกขาดของหลอดเลือดฝอย หรือเยื่อบุบริเวณนั้น ๆ อาจจะส่งสัญญาณว่าคุณแม่ตั้งครรภ์อาจคลอดได้ภายใน 1 วัน หรือในคุณแม่ตั้งครรภ์บางรายการคลอดอาจเลื่อนออกไปอีกหลายวัน มูกเลือดทางช่องคลอดนั้น มีความหนา เหนียว และมีลักษณะคล้ายเยลลี่ มูกนี้ขณะอุดที่ปากมดลูกมีสีขาวเหนียวข้น แต่มักพบว่าที่ออกมาจากช่องคลอดมีริ้วเลือดเป็นสีชมพู แดง หรือน้ำตาล คือมีเลือดปะปนออกมา เพราะเส้นเลือดฝอยในปากมดลูกที่เปิดออกแตก ถ้ามีมูกเลือดออกทางช่องคลอดมาเร็วกว่า 37 สัปดาห์นั้น อาจเป็นสัญญาณของการคลอดก่อนกำหนด ควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วน

ความแตกต่าง ระหว่างมูกก่อนคลอด และ มูกเลือดออกทางช่องคลอด

มูกใส หรือมูกขาวข้นทางช่องคลอดนั้น จะหลุดออกมาในช่วงประมาณ 1-2 สัปดาห์ก่อนคลอด ในช่วงเข้าสู่ระยะสุดท้ายของการตั้งครรภ์ ปากมดลูกของคุณแม่จะเริ่มเปิด มูกนี้จะอยู่ที่ปากมดลูกของคุณแม่และจะหลุดไหลออกมาเอง เป็นลักษณะสีขาว เหนียวข้น มูกใสหรือมูกขาวข้นนี้ จึงเป็นสัญญาณเตือนคุณแม่ว่าให้เตรียมความพร้อมการคลอดไว้ เมื่อเข้าสู่ระยะสุดท้ายในอีกไม่กี่วันก่อนถึงเวลาคลอด ส่วนมูกเลือดนั้น เป็นสัญญาณเตือนว่าคุณแม่ใกล้คลอดแล้ว เมื่อใกล้คลอดปากมดลูกของคุณแม่จะขยายและเปิด ทำให้เส้นเลือดที่อยู่บริเวณปากมดลูกมีการแตก ทำให้มีมูกเลือดไหลออกมา

อาการร่วม เมื่อมีมูกเลือดออกทางช่องคลอด

อาการหลายอย่างสามารถจะเกิดขึ้นไล่เลี่ยกัน เป็นสัญญาณว่าคุณแม่กำลังจะคลอด ได้แก่

1. ท้องแข็ง เพราะการหดตัวของมดลูก อาการท้องแข็ง ในกรณีที่กำลังจะคลอด ความรู้สึกเกร็งจนปวดจะเกิดขึ้นครั้งละไม่น้อยกว่า 30 วินาที ไม่ได้เป็นแล้วหายอย่างรวดเร็ว และเป็นซ้ำห่างกันทุก 3-5 นาที การเคลื่อนไหวเปลี่ยนอิริยาบถก็ไม่ช่วยให้บรรเทาอาการลงได้ คุณแม่ควรรีบไปโรงพยาบาล
2. เจ็บท้องเตือน มีลักษณะการปวดคล้ายเป็นประจำเดือน ก้ำกึ่งกับตะคริว และจะมีอาการมากขึ้นเรื่อย ๆ อาการเจ็บท้องเตือน จะเป็นพร้อม ๆ กับอาการท้องแข็ง
3. ปวดท้องหน่วง ๆ ร้าวไปที่หลังและขา ปวดหลังเป็นอาการทั่วไปที่พบในระหว่างตั้งท้อง แต่หากมีความรู้สึกปวดหลังรุนแรงมากกว่าปกติ อาจมาจากศีรษะของทารกที่ติดอยู่ในครรภ์ไปสัมผัสกับกระดูกสันหลังของแม่ในท้อง เป็นอีกหนึ่งสัญญาณแจ้งเตือนว่าใกล้ถึงเวลาคลอด

มีมูกเลือดออกทางช่องคลอดกี่วัน ถึงจะคลอด

• ตามข้อมูลจากสมาคมแพทย์สูติ-นรีวิทยาแห่งอเมริกา (American College of Obstetricians and Gynecologists) มูกเลือดออกทางช่องคลอดจะหลุดออกผ่านช่องคลอดเมื่อปากมดลูกเริ่มขยายออก ดังนั้น การมีมูกเลือดออกทางช่องคลอดอาจแสดงว่าการคลอดใกล้เข้ามาแล้ว แต่ไม่ใช่ว่าจะคลอดในทันทีทันใด ยกเว้นมีอาการเตือนอื่นร่วมด้วย หรือเมื่อพบว่ามีน้ำคร่ำไหลออกมาด้วย
• มูกเลือดออกทางช่องคลอดอาจจะบ่งชี้ว่า อีกประมาณหนึ่งถึงสามวันมีแนวโน้มถึงกำหนดคลอด คุณแม่เตรียมหรือตรวจสอบข้าวของสำหรับใช้ในโรงพยาบาล และเดินทางไปพบคุณหมอเพื่อให้เฝ้าดูอาการว่าปากมดลูกเปิดแล้วหรือยัง ทั้งนี้ ข้อมูลเพื่อการสังเกตดังกล่าวไม่ได้แม่นยำ 100 เปอร์เซ็นต์ คุณแม่ควรสังเกตตนเองในระยะนี้อย่างสม่ำเสมอ หากไม่มั่นใจควรรีบเดินทางไปพบแพทย์

มูกเลือดออกทางช่องคลอด ที่เป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพ

หากมูกเลือดออกทางช่องคลอดไม่ได้เกี่ยวข้องกับการใกล้คลอด การมีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอดอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ

• ฮอร์โมนทำงานอย่างผิดปกติ เช่น ผู้หญิงที่มีภาวะไข่ไม่ตก วัยรุ่นที่เพิ่งเริ่มมีประจำเดือน หรือคนในวัยหมดประจำเดือน รวมถึงการใช้ยามีส่วนผสมของฮอร์โมน ถ้าหากระดับฮอร์โมนแปรปรวนหรือไม่สมดุล ก็จะทำให้มีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอดได้
• ความผิดปกติในระบบอวัยวะสืบพันธุ์ อาจจะเป็นส่วนหนึ่งหรือหลายส่วน เช่น มีภาวะที่เกี่ยวข้องกับท่อนำไข่ โพรงมดลูก ปากมดลูก หรือช่องคลอด อาจเป็นท่อนำไข่อักเสบอุดตัน การเกิดเนื้องอกในมดลูก การมีติ่งเนื้อในปากมดลูก หรือการอักเสบของโพรงมดลูกหรือปากมดลูก และอื่น ๆ
• มะเร็งในระบบสืบพันธุ์ มะเร็งปากมดลูกหรือมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดเลือดออกจากช่องคลอดได้เช่นกัน

มูกเลือดออกทางช่องคลอดแบบไหน คือสัญญาณเตือนคลอดก่อนกำหนด

หากมีมูกเลือดออกทางช่องคลอดก่อนการตั้งครรภ์สัปดาห์ที่ 37 มูกเลือดมีปริมาณมากเกินจนผิดปกติ ต้องสงสัยไว้ก่อนว่าปากมดลูกเปิดแล้ว และคุณแม่กำลังเสี่ยงที่จะคลอดก่อนกำหนด ยิ่งถ้ามีอาการอื่นร่วมด้วย มีความเสี่ยงที่มากขึ้นว่า คุณแม่อาจจะคลอดก่อนกำหนด อาการอื่น ๆ ที่ว่า คือ เจ็บบริเวณอุ้งเชิงกรานหรือท้องส่วนล่าง ปวดหลัง ปวดท้องน้อยคล้ายมีประจำเดือน รู้สึกได้ว่าท้องแข็ง และเห็นว่าน้ำเดินหรือมีน้ำคร่ำไหลออกมา การรอจนเห็นน้ำเดินไม่ใช่สิ่งที่ดี นั่นคือใกล้คลอดมากแล้ว อาจจะไปโรงพยาบาลไม่ทันคลอด ดังนั้นแค่มูกเลือดออกทางช่องคลอดมามากหรือเจ็บปวดที่ท้องนานกว่าปกติ คุณแม่ควรตื่นตัวและรีบไปพบคุณหมอทันที

ร่างกายของคุณแม่มีการให้สัญญาณเพื่อให้เตรียมพร้อมก่อนถึงกำหนดคลอด เป็นระบบที่ดีและน่าอัศจรรย์ แต่บางครั้งสัญญาณก็อาจปรากฏกระชั้นกับการคลอดที่จะเกิดขึ้น ดังนั้น เพื่อไม่ประมาท เมื่อไปตามนัดเพื่อพบกับคุณหมอเมื่ออายุครรภ์ใกล้กับ 37 สัปดาห์ ควรยึดว่าเป็นกำหนดการเตรียมของใช้เตรียมคลอด ในวันคลอดก่อนล่วงหน้า โดยมีแผ่นอนามัยหรือผ้าอนามัยที่จะช่วยซึมซับมูกเลือดออกทางช่องคลอดเตรียมไว้ด้วย หวังว่าบทความนี้จะทำให้คุณแม่สบายใจพร้อมรับมือกับสถานภาพท้องแก่ใกล้คลอด และมีความเข้าใจว่าเลือดออกตอนตั้งท้องไม่น่ากลัวเสมอไปค่ะ

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์

• พัฒนาการทารกในครรภ์ 1-40 สัปดาห์ ที่แม่มือใหม่ห้ามพลาด
• เมนูคนท้อง อาหารคนท้องบำรุงคุณแม่ท้อง ดีต่อลูกในครรภ์
• คนท้องห้ามกินอะไร อาหารที่ส่งผลเสียต่อคุณแม่ตั้งครรภ์
• วิธีนับอายุครรภ์ คำนวณอายุครรภ์ด้วยตัวเอง ก่อนคลอด
• สัญญาณอาการใกล้คลอด เจ็บท้องคลอด อาการก่อนคลอดของคุณแม่
• บล็อกหลังผ่าคลอด คืออะไร เรื่องที่คุณแม่ต้องรู้ เกี่ยวกับการบล็อกหลัง
• ผ่าคลอด กี่สัปดาห์ ท้องกี่สัปดาห์คลอด ถึงปลอดภัยสำหรับลูกน้อย
• ของใช้เตรียมคลอด ที่คุณแม่มือใหม่ควรเตรียมของไปคลอด
• คุณแม่ผ่าคลอดได้กี่ครั้ง ผ่าคลอดมีลูกได้กี่คน ผ่าคลอดบ่อยอันตรายไหม
• ออกกําลังกายหลังคลอด สำหรับคุณแม่หลังผ่าคลอด
• ฤกษ์คลอด ฤกษ์ผ่าคลอด วันมงคล เวลาดี สำหรับลูกรัก

อ้างอิง:

1. Losing Your Mucus Plug & Bloody Show: Is Labor Near?, What to Expect
2. What’s the Difference Between a Mucus Plug vs. Discharge, K Health
3. What Does a Mucus Plug Look Like?, Parents
4. When Does Labor Start After Losing Your Mucus Plug?, Parents
5. 5 Signs You're Having Labor Contractions, Parents
6. 6 สัญญาณเตือนการใกล้คลอด ที่คุณแม่ควรรู้, โรงพยาบาลบางปะกอก
7. เลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด...สัญญาณเตือนจากโรคทางนรีเวช, โรงพยาบาลเปาโล
8. Patient education: Preterm labor (Beyond the Basics), UpToDate
9. สัญญาณเตือนคุณแม่ใกล้คลอด เตรียมพร้อมได้ทันเวลา, โรงพยาบาลนครธน
10. ภาวะเลือดออกในช่วงท้ายของการตั้งครรภ์, โรงพยาบาลบำรุงราษฏร์
11. สัญญาณเตือนคุณแม่ใกล้คลอด เตรียมพร้อมได้ทันเวลา, โรงพยาบาลนครธน
12. อาการเมื่อคุณแม่ใกล้คลอด, ศูนย์ศรีพัฒน์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

อ้างอิง ณ วันที่ 7 พฤษภาคม 2567