10 ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก ตามช่วงวัย 0-1 ปี
เด็กในแต่ละช่วงวัยนั้น มีพัฒนาการที่แตกต่างกันอย่างเห็นได้ชัด การเลือกของเล่นในแต่ละช่วงอายุ ถือเป็นเรื่องที่คุณพ่อและคุณแม่ ควรใส่ใจ ศึกษาและเลือกสรรสิ่งที่เหมาะสมกับพัฒนาการในแต่ละวัยของเด็กที่สุดด้วย นอกจากต้องคำนึงถึงสิ่งของที่ช่วยกระตุ้นความสนใจของเด็ก ๆ แล้ว ควรมุ่งเน้นในเรื่องของความปลอดภัย สีสัน และขนาดที่ไม่เป็นอันตรายต่อลูกน้อย ซึ่งทั้งหมดนี้จะส่งผลต่อการพัฒนาการเรียนรู้และทักษะต่าง ๆ ซึ่งเป็นพื้นฐานที่ดีในการเจริญเติบโตของเด็กต่อไปในอนาคต แต่สิ่งสำคัญที่ต้องคำนึงถึงที่สุด คือ “พ่อแม่เป็นของเล่นที่ดีที่สุดสำหรับลูก” เสมอ
ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก ที่เหมาะกับเด็กวัย 0-6 เดือน
- ในช่วงวัยนี้ พัฒนาการเด็กเล็ก ลูกน้อยจะเริ่มฝึกฝนการใช้สายตามองหน้า สบตา เริ่มบังคับใบหน้าไปมา เริ่มมีการส่งเสียงอ้อแอ้ ยิ้มหรือหัวเราะเสียงดังได้ และเริ่มพลิกคว่ำ พลิกหงาย และคว้าสิ่งของต่าง ๆ
- ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ควรจัดพื้นที่ที่มีความปลอดภัยให้แก่ลูกน้อย ฝึกฝนการมองด้วยการขยับใบหน้าไปมาเพื่อให้ลูกมองตาม สบตาและพูดคุย ทำเสียงต่าง ๆ หรือร้องเพลงให้ฟัง โดยคุณพ่อคุณแม่อาจจะหาสิ่งของที่มีสีสันและมีเสียง เพื่อเรียกความสนใจในการมองตามและไขว่คว้าสิ่งของ ต้องคำนึงถึงความปลอดภัย เช่น วัสดุและสีที่ใช้ในการผลิตของเล่นควรมีความปลอดภัยและได้มาตรฐาน มีความมั่นใจว่าจะไม่มีรูหรือช่องว่างที่เด็กสามารถเอานิ้วไปติดซึ่งอาจเป็นอันตรายได้ และขนาดของเล่นไม่ควรมีขนาดเล็กจนเกินไป ซึ่งลูกน้อยอาจนำเข้าปากและอุดตันทางเดินหายใจได้
- ของเล่นพัฒนาการเด็กที่แนะนำในช่วงวัยนี้ เพิ่มเสริมสร้างพัฒนาการ อาทิ ในวัยทารกจะเริ่มมองเห็นวัตถุสีขาวและดำชัดเจนที่สุด ของเล่นชิ้นแรกอาจเริ่มจาก โมบายต่าง ๆ ที่เน้นสีขาวและสีดำ โดยมีรูปทรงที่แตกต่างกันไป และเมื่อเริ่มโตขึ้นของเล่นยางนิ่ม ๆ ที่มีพื้นผิวหลากหลายสัมผัส และเด็กสามารถนำเข้าปากได้อย่างปลอดภัย ก็จะช่วยกระตุ้นประสาทสัมผัสและพัฒนาการกล้ามเนื้อในการหยิบจับสิ่งของที่ดีได้
ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก ที่เหมาะกับเด็กวัย 7-12 เดือน
- พัฒนาการของเด็กในวัยนี้ที่ชัดเจน คือ การเคลื่อนไหวที่มากขึ้น เริ่มเรียนรู้ทักษะของภาษาที่ดี สามารถทำความเข้าใจคำสั่งง่าย ๆ ของคุณพ่อคุณแม่ได้และเปล่งเสียงคำพูดสั้น ๆ เริ่มทรงตัวนั่งได้นาน สามารถเปลี่ยนสลับสิ่งของระหว่างสองมือ รวมถึงมองตามสิ่งของต่าง ๆ
- เนื่องจากพัฒนาการการมองที่ดีขึ้นอย่างรวดเร็ว สังเกตสิ่งของใกล้ตัวต่าง ๆ เมื่อใกล้สู่วัย 1 ปี เด็กจะเริ่มตั้งไข่ ก้าวเดิน ซึ่งเป็นช่วงเวลาสุดพิเศษที่คุณพ่อคุณแม่จะได้เห็นพัฒนาการที่ก้าวกระโดดของลูก รวมถึงการบันทึกเก็บความทรงจำในช่วงเวลาก้าวแรกของลูกน้อย
- ของเล่นพัฒนาการเด็กที่แนะนำในช่วงวัยนี้ เพิ่มเสริมสร้างพัฒนาการ อาทิ รถลากจูง เพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อที่เติบโตอย่างรวดเร็ว บล็อกไม้หรือตัวต่อขนาดใหญ่ ที่ฝึกฝนกล้ามเนื้อมัดเล็กในการหยิบจับของเด็ก และฝึกสมาธิและสายตา เพื่อต่อบล็อกไม้ให้สูงตามจินตนาการ อีกทั้งยังช่วยกระตุ้นพัฒนาการทางสมอง
ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก ที่เหมาะกับเด็กวัย 1-2 ปี
- ในวัยนี้มีการพัฒนาการที่ชัดเจนในเรื่องของภาษา และกล้ามเนื้อ รวมถึงควรส่งเสริมพัฒนาการทางการสื่อสารและภาษา การใช้มือและสายตาประสานกัน เพื่อพัฒนาด้านสติปัญญาด้วย
- ในช่วงวัยนี้คุณพ่อคุณแม่อาจเริ่มสังเกตการพูดของเด็ก ควรเริ่มมีการโต้ตอบได้ เริ่มทำตามคำสั่งได้ ในเด็กบางคนอาจะเริ่มพูดคำที่มีความหมายได้หลายคำ เริ่มมีกระบวนการความคิดมากขึ้น ซึ่งหากคุณพ่อหรือแม่เลี้ยงลูกด้วยเทคโนโลยี สื่อโทรทัศน์ แท็บเล็ตต่าง ๆ อาจส่งผลเสียต่อพัฒนาการทางด้านภาษาและการพูดของเด็กได้ คุณพ่อคุณแม่จึงต้องระมัดระวังและหลีกเลี่ยงสื่อเหล่านี้ และมุ่งเน้นของเล่นเสริมพัฒนาการเด็กที่ให้เด็กมีปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้างเป็นหลัก เพื่อฝึกฝนทักษะด้านต่าง ๆ รวมถึงการพูดและการสื่อสาร
- ของเล่นพัฒนาการเด็กที่แนะนำในช่วงวัยนี้ เพื่อเสริมสร้างพัฒนาการ อาทิ หนังสือนิทาน สมุดภาพต่าง ๆ เพื่อเป็นการฝึกฝนด้านภาษาและกระตุ้นสมองในการจินตนาการ รวมไปถึงเป็นการเพิ่มกิจกรรมพัฒนาสมอง ร่วมกับคุณพ่อคุณแม่ โดยทำให้เป็นกิจวัตร เช่น การอ่านนิทานก่อนนอนให้ลูกฟังในทุก ๆ คืน และอุปกรณ์สีไม้หรือสีเทียนต่าง ๆ เสริมสร้างจินตนาการและประสาทสัมผัสทางมือและทางตา อาจเริ่มจากสีเทียนแท่งใหญ่เพื่อให้หยิบจับง่ายในช่วงแรก และเริ่มฝึกฝนใช้สีไม้ในการพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็กให้ดียิ่งขึ้น เตรียมความพร้อมก่อนเข้าสู่วัยอนุบาล
10 ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก เหมาะกับลูกน้อยช่วงวัย 1 ขวบ
1. Mobile สีขาว-ดำ/สีที่ตัดกันชัดเจน
การเล่น: ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็กวัยนี้ เน้นการมองตามสีที่ชัดเจน ฝึกการบังคับสายตามองตามสิ่งของ
จุดเด่นของของเล่น: ช่วยฝึกฝนสายตา การมองตาม
ประโยชน์ของการเล่น: ส่งผลดีต่อการพัฒนาสมองและสติปัญญา
2. แฟลชการ์ดผ้า มีผิวสัมผัสหลากหลาย
การเล่น: ฝึกการหยิบจับสิ่งของ เรียนรู้ผิวสัมผัสต่าง ๆ
จุดเด่นของของเล่น: ของเล่นผ้ามีความนุ่มนวล ปลอดภัยต่อเด็ก และดึงดูดความสนใจจากเด็กได้
ประโยชน์ของการเล่น: ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก ช่วยพัฒนากล้ามเนื้อในการหยิบ เรียนรู้ประสาทสัมผัสจากผิวสัมผัสที่หลากหลาย
3. ยางกัดรูปทรงต่าง ๆ เช่น กล้วยหอม, ปลาหมึก, เห็ด หรือยีราฟ
การเล่น: ในวัย 1 ปีแรก จะทดสอบสิ่งของต่าง ๆ ผ่านทางลิ้นหรือปาก
จุดเด่นของของเล่น: ให้ลูกได้เรียนรู้และฝึกสัมผัสกับรูปแบบต่าง ๆ
ประโยชน์ของการเล่น: ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก ช่วยกระตุ้นพัฒนาการของการใช้นิ้วมือ ลิ้น และปาก
4. กระปุกหยอดสิ่งของ
การเล่น: บังคับการหยิบจับผ่านนิ้วมือ
จุดเด่นของของเล่น: เด็ก ๆ เรียนรู้การบังคับนิ้วมือ รู้จักรูปทรงต่าง ๆ
ประโยชน์ของการเล่น: ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก ช่วยพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็ก สายตา และฝึกสมาธิ
5. บล็อกไม้ หรือตัวต่อที่มีขนาดใหญ่
การเล่น: ฝึกฝนสมาธิการหยิบบล็อกไม้มาวางตั้งตามจินตนาการ
จุดเด่นของของเล่น: กิจกรรมที่ให้มือกับสมองมีความสัมพันธ์กัน
ประโยชน์ของการเล่น: ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก ช่วยพัฒนาการทางสมอง และช่วยฝึกสมาธิ สายตา กล้ามเนื้อมัดเล็ก
6. รถลากจูง หรือของเล่นที่มีล้อลาก
การเล่น: เมื่อเด็กเริ่มมีความแข็งแรงทางกล้ามเนื้อมากขึ้น เด็กจะอยากลองเรียนรู้การทรงตัว และก้าวเดิน
จุดเด่นของของเล่น: ฝึกฝนการก้าวเดิน และการทรงตัวที่ดี
ประโยชน์ของการเล่น: ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก ช่วยพัฒนาด้านกล้ามเนื้อแขนและกล้ามเนื้อขา รวมไปถึงสมองในการสั่งการให้แขนและขามีความสัมพันธ์กัน
7. นิทาน หรือสมุดรูปภาพ
การเล่น: สร้างช่วงเวลาคุณภาพระหว่างพ่อแม่และลูกน้อย
จุดเด่นของของเล่น: เสริมสร้างจินตนาการและปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบข้าง
ประโยชน์ของการเล่น: ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก ช่วยพัฒนาการด้านภาษาและการสื่อสาร
8. สีเทียนหรือสีไม้ และกระดาษวาดภาพแผ่นใหญ่
การเล่น: ให้เด็กได้เรียนรู้การใช้สี การฝึกกล้ามเนื้อมัดเล็กในการหยิบจับสี
จุดเด่นของของเล่น: สีสันที่สดใส ดึงดูดให้เด็กมีความสนใจ และมีสมาธิ
ประโยชน์ของการเล่น: ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก ช่วยพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็กและจินตนาการ ส่งเสริมพัฒนาการสมองซีกขวา
9. ของเล่นที่เคาะหรือตีแล้วมีเสียงต่าง ๆ เช่น กลองอันเล็ก ไซโลโฟน
การเล่น: กล้ามเนื้อที่แข็งแรง และการได้ยินเสียงที่ชัดเจนขึ้น ทำให้เด็กสนใจที่จะเรียนรู้เสียงต่าง ๆ
จุดเด่นของของเล่น: เรียนรู้แยกแยะประเภทของเสียงต่าง ๆ ที่แตกต่างกัน
ประโยชน์ของการเล่น: ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก ช่วยพัฒนาการด้านการได้ยิน รวมถึงได้ใช้สมองส่วนต่าง ๆ ในการฟังเสียงเพลง และทำความเข้าใจ รวมถึงสร้างจังหวะของตนเอง
10. ลูกบอลยาง สีสันสดใส น้ำหนักเบา สามารถโยนแล้วเด้งไปมาได้
- การเล่น: ลูกบอลที่น้ำหนักเบา สีสันสดใส ทำให้เด็กหยิบจับได้ง่ายและน่าสนใจ
- จุดเด่นของของเล่น: พัฒนากล้ามเนื้อและฝึกการทรงตัว ในการก้าวเดินตามลูกบอล
- ประโยชน์ของการเล่น: ของเล่นเสริมพัฒนาการเด็ก ช่วยพัฒนากล้ามเนื้อแขนและขาที่แข็งแรง ฝึกการทรงตัวที่มั่นคง
การส่งเสริมพัฒนาการตามวัย เสริมสร้างพัฒนาการที่ดีแก่ลูกน้อยวัยแห่งการเรียนรู้ ไม่เพียงแค่ของเล่นพัฒนาการเด็กเท่านั้น แต่คุณพ่อคุณแม่ควรมุ่งเน้นดูแลสุขภาพที่ดีด้วยการเตรียมอาหารที่มีคุณค่า และมีสารอาหารครบถ้วน เพื่อพัฒนาการทั้งทางร่างกายและสมอง โดยปัจจุบันมีสารอาหารสำคัญที่ช่วยบำรุงสมอง เสริมสร้างเส้นใยประสาท อาทิ สฟิงโกไมอีลิน DHA Omega 3,6,9 เป็นต้น ซึ่งสามารถพบได้ในนมแม่ นอกหนือจากสารอาหารที่หลากหลายอีกกว่า 200 ชนิด เพื่อพัฒนาการที่ดีทั้งร่างกายและสมองของลูกน้อยที่รัก
อ้างอิง
https://thaichilddevelopment.com/images/doc/Ebook1.pdf
อ้างอิง ณ วันที่ 12 ตุลาคม 2566
บทความที่เกี่ยวข้อง